Tiệt trùng là gì? Các phương pháp tiệt trùng hiệu quả nhất hiện nay

Khái niệm về tiệt trùng hay khử trùng trong y tế hay nghiên cứu vi sinh mang ý nghĩa rất quan trọng. Trong các ca phẫu thuật hay các thủ thật cần sử dụng đến các dụng cụ y tế như dao, kéo, kim tiêm thì vấn đề vô trùng và sát khuẩn cự kỳ quan trọng. Các bệnh nhân và các bác sĩ cũng cần phải trú tâm đến việc tiệt trùng. Ngay này việc tiệt trùng đã có các sản phẩm chuyên dụng như nồi hấp tiết trùng dụng cụ y tế. Vậy tiệt trùng là gì? Những phương pháp tiệt trùng hiệu quả nhất hiện nay mà bạn có thể tham khảo là gì? Hay cũng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tiệt trùng là gì?

Tiệt trùng tiếng anh là STERILLIZATION được hiểu là quá trình tiêu diệt tất cả các vi sinh vật kể cả nha bào và bất hoạt virus hoặc loại bỏ chúng hoàn toàn ra khỏi vật cần tiệt trùng.

Trong y học, về cả bản tất cả những vật liệu được đưa vào cơ thể người bệnh đều phải được tiệt trùng như bơm tiêm, thuốc tiêm, chỉ khâu,….

Các phương phát tiệt trùng hiệu quả nhất hiện nay

Tiệt trùng bằng nhiệt độ

Tiệt trùng bằng khí nóng khô

Phương pháp này dùng không khí được sấy nóng lên để tiệt trùng. Có 2 cách chủ yếu để thực hiện phương pháp này là đốt dụng cụ sắt bằng cồn và dùng tủ sấy khô.

Đốt dụng cụ sắt bằng cồn: Cách này tương đối ít sử dụng vì nó sẽ có nguy cơ làm hỏng dụng cụ nhưng lại tiệt trùng rất hoàn hảo và nhanh chóng.

Dùng nồi hấp tiệt trùng:

Nồi hấp tiệt trùng y tế được làm bằng thép với dạng hình khối hộp chữ nhật, được thiết kế vỏ dày và có lớp cách nhiệt, chịu được áp lực. Đối với cánh tủ, hệ thống cánh tủ có lớp găng cao su chịu nhiệt, phía trên tủ có gắn nhiệt kế, rơle nhiệt, đồng hồ đo thời gian và công tắc điện. Ngăn xếp dụng cụ đo được đặt trong lòng tủ, ở phía đáy tủ là bếp điện và quạt gió.

Nồi hấp này hoạt động như sau: Khi công tắc điện được bật lên, bếp điện sẽ hoạt động làm hệ thống đa hơi nóng vào lòng tủ. Khi sức nóng đạt tới mức quy định vào khoảng 110 – 121 độ C thì rơle nhiệt sẽ tự động ngắt bếp điện. Rơle sẽ tự đóng khi nhiệt độ hạ dưới mức quy định và bếp sẽ hoạt động lại và khi đủ thời gian duy trì thì tủ sẽ được tắt.

Tiệt trùng bằng hơi nóng ẩm

Đây là phương pháp diệt vi sinh vật bằng hơi nước căng và bão hoà ở nhiệt độ trên 100 độ C. Nếu tiệt trùng đồ vật nhiễm vi sinh vật thì thường phải duy trì ở nhiệt độ vào khoảng 120 độ C.

Có 2 cách thực hiện phương pháp này là đun sôi và dùng chỏ sôi.

Đun sôi: phương pháp này không thể tiệt trùng một cách tuyệt đối được do nhiệt độ không cao nên một số nha bào không bị diệt.

Dùng chỏ sôi: đây là nguyên lí hoạt động của nồi hấp. Cấu tạo của nồi này gồm một chỏ sôi: ngăn dưới đổ nước, ngăn trên xếp dụng cụ; thành nồi là nhôm hay thép dày, chịu lực, vung có ốc vặn chặt vào thành nồi và trên đó có van xả hơi. Thực hiện đun nồi bằng củi, phương pháp này có thể diệt được cả nha bào do có thể đạt được nhiệt độ rất cao nhưng lại khó khống chế được nhiệt độ, hấp được ít dụng cụ và có khả năng gây ô nhiễm môi trường.

Tiệt trùng bằng tia gama

Phương pháp này dùng các bức xạ ion hoá giàu năng lượng để tiêu diệt vi sinh vật.

Phương pháp này được dùng để tiệt trùng những dụng cụ và bông băng trong những túi đóng sẵn; tiệt trùng chỉ katgut và những dụng cụ nhạy cảm với ethylenoxid hay nhiệt độ như catheter và các mảnh ghép.

Tiệt trùng bằng ethylenoxid và formaldehyd

Đây là phương pháp dùng ethylenoxid để tiêu diệt vi sinh vật. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng cần phải hết sức cẩn thận vì đây là một chất rất độc.

Phương pháp lọc vô trùng

Phương pháp này dùng để tiệt trùng cho không khí hoặc những sản phẩm sinh học không áp dụng phương pháp nhiệt độ hoặc những phương pháp tiệt trùng khác được.

Biện pháp này thường có nhiều yếu tố không chắc chắn. Nó được áp dụng cho một số chất như vacxin, sản phẩm huyết thanh,…

Xem thêm >>> Cách sử dụng nồi hấp tiệt trùng đúng cách

Trên đây là những về khái niệm tiệt trùng là gì và những vấn đề cơ bản liên quan đến khái niệm này. Qua bài viết trên chúng tôi mong rằng đã đem lại những thông tin hữu ích cho bạn để có thể biết thêm về tiệt trùng và một số cách tiệt trùng.